Động đất, lũ lụt, núi lửa phun trào, siêu bão, bão tuyết, lở đất và hạn hán cướp đi mạng sống của ít nhất 300.000 người trong năm 2010.

Các nhà khoa học và chuyên gia cho rằng, những thảm họa thiên nhiên một phần do nguyên nhân khách quan, một phần do con người, khiến mức độ tàn khốc thêm dữ dội.

Ghi nhận nhiều kỷ lục

Những công trình xây dựng và phát triển kém chất lượng khiến động đất tàn phá khủng khiếp hơn. Những căn nhà tồi tàn được dựng lên san sát không thể thể chống đỡ nổi khi mặt đất rung chuyển, dòng sông sôi sục và bão nhiệt đới dữ dội. Trận động đất hồi tháng 2.2010 khiến hơn 220.000 dân Haiti thiệt mạng là minh chứng rõ ràng nhất. TP Port-au-Prince với dân số tăng gấp ba lần kể từ năm 1985, tỷ lệ thuận với số lượng nhà ổ chuột chen chúc.


Trong khi đó, trận động đất xảy ra ở Chile với cường độ mạnh hơn trận xảy ra ở Haiti mà khiến chưa đến 1.000 người thiệt mạng, vì dân số Chile thưa hơn, với nhà cửa được xây dựng chắc chắn hơn và người dân không phải sống trong điều kiện tồi tệ như ở Haiti.

Tần suất những mô hình thời tiết cực đoan xảy ra năm nay là dấu hiệu kinh điển của hiện tượng ấm lên toàn cầu mà các nhà khoa học đã cảnh báo lâu nay. Mùa hè vừa qua, đợt nóng kỷ lục tấn công Nga, trong khi hạn hán trầm trọng nhấn chìm gần 160.600 km² ở Pakistan. Hai thảm họa này giết chết gần 17.000 người, nhiều hơn số người thiệt mạng vì tai nạn máy bay trong 15 năm qua cộng lại. Giới khoa học cho rằng, đợt nóng tử thần ở Nga xảy ra 100.000 năm một lần nếu không có tác động của hiện tượng ấm lên toàn cầu. Nhưng số liệu sơ bộ cho thấy 18 nước đã ghi nhận mức nóng kỷ lục chưa từng thấy từ trước tới nay.

Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc và Indonesia cũng trải qua một trong những năm có mức độ động đất khủng khiếp nhất trong nhiều thập kỷ qua. Tính đến cuối tháng 9, tổng cộng 20 trận động đất với cường độ 7 hoặc cao hơn, trong khi tần suất bình thường là 16 trận. Cũng tính đến thời gian này, lũ lụt khiến hơn 6.300 người dân ở 59 nước mất mạng, WHO cho biết. Trung Quốc, Italy, Ấn Độ, Columbia và Chad hứng chịu lũ lụt tàn khốc nhất. Siêu bão Megi với cường độ gió hơn 200 dặm/giờ tàn phá Philippines và một phần Trung Quốc.

Nhiều hiện tượng bất thường

Năm nay cũng là năm ghi nhận nhiều hiện tượng bất thường. Bụi do núi lửa ở Iceland khiến giao thông hàng không châu Âu bị đình trệ trong 4 ngày và hơn 7 triệu người không thể đi lại. Núi lửa cũng phun trào ở Congo, Guatemala, Ecuador, Philippines và Indonesia .

Khi hiện tượng El Nino gây nên nhiều kiểu thời tiết cực đoan kết thúc, thì lại được thay thế bởi hiện tượng La Nina với những kiểu thời tiết cực đoan khác. Cả hai hệ thống thời tiết này cùng xảy ra trong một năm cũng là điều bất thường.

2010 cũng là năm đánh dấu nhiều thảm họa kỹ thuật do bàn tay con người. Thảm họa dầu tràn do Công ty BP khiến 172 triệu galon dầu bao trùm Vịnh Mexico; sự cố thợ mỏ bị kẹt dưới lòng đất khiến hàng chục người chết ở Mỹ, Trung Quốc và New Zealand. Những người thợ mở Chile sống sót sau 69 ngày kẹt dưới lòng đất là câu chuyện may mắn hiếm hoi của năm.

Thảm họa thiên nhiên năm nay gây thiệt hại kinh tế khoảng 222 tỷ USD – lớn hơn giá trị của nền kinh tế Hồng Kong vì các thảm họa năm nay thường đổ bộ vào những khu vực nghèo như Haiti, nơi những người dân ít có bảo hiểm.